انواع آنژیوکت ها
آنژیوکت یا کاتتر عروقی که peripheral venous catheter هم نامیده میشود ، یک کاتتر کوچک و قابل انعطاف می باشد. آنژیوکت به وسیله سوزنی که دارد وارد ورید بیمار میشود ، و وقتی که کاتتر در ورید بیمار قرار گرفت ، سوزن (نیدل) از آنژیوکت خارج میشود و کاتتر در رگ بیمار باقی میماند و سپس با استفاده از یک چسب ضد حساسیت روی پوست بیمار به خوبی بسته و نگه داشته میشود.
از آنژیوکت ها بیشتر برای دسترسی عروقی استفاده میشود. از این وسیله برای بیماران قبل از جراحی یا در اتاق های اورژانس و در بعضی موارد رادیوگرافی استفاده میشود. آنژیوکت ها معمولا بر روی ورید های دست و بازو قرار داده میشود.گفتنی است که نباید آنژیوکت را با کاتتر سیاه رگ مرکزی یکی بدانیم و این دو با یکدیگر متفاوت هستند. کاتتر سیاهرگ مرکزی در ورید مرکزی تعبیه میشود اما آنژیوکت در وریدهای محیطی یا جهت دسترسی شریانی بر روی شریان محیطی بیمار قرار داده میشود . برای کودکان با استفاده از ژل بی حس کننده موضعی (مانند لیدوکائین) پوست ناحیه ای که قرار است آنژیوکت در آن قرار داده شود را بی حس کرده و سپس آنژیوکت را قرار میدهند.
عوارض :
قرار دادن آنژیوکت در ورید دردناک است به طوری که باعث اضطراب و استرس میشود. عفونت ، فلبیت ، پاره شدن قسمتی از رگ و نشت دارو یا سرم ، آمبولی هوا یا خونریزی جزئی از عوارض آنژیوکت ها است. که البته استفاده از ژل بی حس کننده موضعی قبل از تعبیه آنژیوکت موجب کاسته شدن در بیمار میشود.به دلیل ریسک عفونت در محل آنژیوکت ، مرکز کنترل و پیشگیری بیماری امریکا تصیه کرده است که کاتتر هر ۹۶ ساعت تعویض شود. اگرچه کاتتر وضعیت خوبی داشته باشد نباید مدت بیشتری از آنچه لازم است در رگ بماند و مدیریت کردن درست آنژیوکت میتواند موجب کاسته شدن بروز عوارض احتمالی و نا خواسته شود. وقتی آنژیوکت روی رگ نصب میشود ایجاد درد میکند.
کاربرد انواع آنژیوکت ها :
رنگ نارنجی : شماره سیز آن ۱۴ است که قطور ترین آنژیوکت است .
رنگ طوسی : سایز آن ۱۶ است و برای ترانسفوزیون خون در موارد پنوموتوراکس برای تخلیه هوا به کار میرود.
رنگ سبز: سایز ۱۸ که برای اتاق عمل برای انجام بهتر تزریقات سنگین بیماران استفاده میشود.
رنگ صورتی : سایز آن ۲۰ است و در جهت سرم تراپی و تزریق دارو های بیمارستانی کاربرد دارد.
رنگ آبی : سایز آن ۲۲ است و برای تزریق دارو به کار میرود.
رنگ بنفش: سایز آن ۲۶ است و نازک ترین آنژیوکت محسوب میشود . برای رگ گیری در نوزادان به کار میرود.
رنگ زرد : سایز آن ۲۴ است و برای کودکان استفاده میشود.
ویژگی انواع آنژیوکت ها :
- تامین ویتامین محلول در آب و دارو ها
- تامین املاحی که مورد نیاز بدن است که برای برقراری تعادل الکترولیتی مورد استفاده میشود.
- به وجود آوردن رگ باز برای تجویز سریع دارو های مورد نیاز بدن
- انتقال گلوکوز بدن برای تامین سوخت و ساز بدن برای متابولیسم
- تامین مایعات بدن بیمار وقتی که بیمار نمیتواند مایعات بدن را از دهان دریافت کند.
آموزش نحوه آنژیوکت زدن :
- بر حسب اندازه رگ محل و مورد مصرف ، اندازه مناسب آنژیوکت را انتخاب کنبد (معمولا ۱۶ تا ۲۰ ) (برای تزریق خون آنژیوکت ریزتر از نمره ۱۸ مناسب نیست)
- در موارد آنژیوکت های بزرگ (کمتر از ۱۴و ۱۵) ابتدا پوست محل را بی حس نمایید.
- تنه آنژیوکت را بین شست و انگشتان دوم و سوم و چهار نگه دارید.
(به طوری که سوراخ سر سوزن به طرف بالا باشد.) - با شست دست دیگر دیستال ناحیه را به طرف دیستال بکشید تا ورید ثابت و بی حرکت نگه داشته شود.
- همانند روش اسکالپ وین ، آنژیوکت را با زاویه ۲۰ تا ۳۰ درجه وارد پوست ( و با کاهش زاویه) وارد رگ نمایید.
- پس از ورود آنژیوکت به میزان ۰.۵ سانتی متر داخل رگ و مشاهده خروج خون ، تورنیکه را باز کنید و سپس در حالیکه سوزن را ثابت نگه داشته اید کانول را به داخل رگ هدایت نمایید.
- با یک انگشت پروگزیمال رگ را فشار دهید و پس از در آوردن سوزن ست سرم یا درپوش آنژیوکت را به آن وصل کنید.
- پماد آنتی بیوتیک موضعی بر روی سوراخ ورود کانول مالیده و با نوار چسب آنژیوکت را به پوست ثابت کنید.
نکات استفاده از آنژیوکت ها :
- پیدا کردن رگ در افراد مسن سخت تر است و رگ به سرعت پاره میشود و برای جلوگیری از این مشکل از سوزن های کوچک استفاده میکنند.
- اگر کانول داخل رگ نباشد وقتی که تزریق صورت گیرد بیمار حس دد دارد و محل تزریق برآمده میشود.
- پاز از خروج قسمتی از کانول هیجگاه سوزن را داخل کانول نرانید زیرا باعث کنده شدن دیستال کانول و آمبولی شدن میشود.
- پس از خروج قسمتی از کانول هیچگاه سوزن را به داخل کانول نرانید. زیرا ممکن است باعث کنده شدن قسمت دیستال کانول و در نتیجه آمبولی شود.
- قبل از تصال ست به آنژیوکت باید هواگیری انجام شود تا هوای محتوی داخل ست خارج شود.
- در صورتی که کانول داخل رگ نباشد با شروع تزریق محلول بیمار احساس درد کرده و محل برآمده میشود.
- در افراد مسن رگ ها اسکلروتیک و سخت هستند و به سرعت پاره و به اصطلاح بومبه میشوند. برای جلوگیری از این مساله از سوزن های کمی کوچکتر استفاده کنید و تورنیکه را برای مدت طولانی نبندید.
